Mesane Tümörü Nedir?

Mesane tümörü, mesanenin iç yüzeyinde bulunan hücrelerin anormal ve kontrolsüz büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Mesane kanseri, genellikle mesanenin iç yüzeyini döşeyen ürotelyal hücreler adı verilen hücrelerde başlar ve zamanla daha derin dokulara yayılabilir. Çoğu mesane tümörü erken evrede teşhis edilirse tedavi edilebilir, ancak nüks etme (tekrarlama) riski yüksektir.

Risk Faktörleri:

1. Sigara İçmek: Sigara, mesane kanseri riskini önemli ölçüde artıran en önemli faktördür. Sigara dumanında bulunan kimyasallar idrar yoluyla mesanede birikerek kanser riskini artırır.

2. Kimyasal Maddelere Maruz Kalma: Boya, kauçuk, deri, tekstil ve metal işleme gibi endüstrilerde çalışanlar, mesane kanseri riski taşıyan kimyasal maddelere maruz kalabilirler.

3. Yaş: Mesane kanseri genellikle yaşlı yetişkinlerde, özellikle 55 yaş üstünde daha yaygındır.

4. Cinsiyet: Erkeklerde mesane kanseri kadınlara göre daha yaygındır.

5. Kronik İdrar Yolu Enfeksiyonları: Uzun süreli mesane enfeksiyonları veya kronik inflamasyon (iltihap) mesane kanseri riskini artırabilir.

6. Aile Öyküsü: Ailede mesane kanseri öyküsü olan kişilerde risk artabilir.

7. Radyasyon Tedavisi: Pelvik bölgeye uygulanan radyasyon tedavisi, mesane kanseri riskini artırabilir.

8. Mesaneye Verilen Kemoterapi (Siklofosfamid): Siklofosfamid gibi bazı kemoterapi ilaçları mesane kanseri riskini artırabilir.

Mesane Kanseri Alt Tipleri:

1. Ürotelyal Karsinom (Transisyonel Hücreli Karsinom): Mesane kanserlerinin %90’ını oluşturur. Ürotelyal hücrelerde başlar ve mesane duvarının farklı katmanlarına yayılabilir.

2. Skuamöz Hücreli Karsinom: Daha nadir görülen bir mesane kanseri türüdür. Genellikle uzun süreli mesane enfeksiyonları veya mesanede kronik irritasyon sonucu gelişir.

3. Adenokarsinom: Mesanede salgı bezlerine benzeyen hücrelerde başlar. Mesane kanserlerinin sadece %1-2’sini oluşturur.

4. Küçük Hücreli Karsinom: Nadir ve agresif bir mesane kanseri türüdür. Sinir hücrelerinden gelişir.

Tedavi ve Evrelere Göre Yaklaşım:

Tedavi, tümörün tipine, büyüklüğüne, yayılımına (evresine) ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Mesane kanseri genellikle üç ana evrede değerlendirilir: yüzeysel (non-invaziv), kas dokusuna invazyon gösteren (invaziv) ve metastatik (vücudun diğer bölgelerine yayılmış).

Evre 0 ve I (Yüzeysel veya Non-İnvaziv Mesane Kanseri):

• Evre 0: Tümör sadece mesanenin en iç tabakasında (mukoza) bulunur ve derin dokulara yayılmamıştır.
• Evre I: Tümör mesane duvarının bağ dokusu katmanına geçmiş, ancak kas tabakasına ulaşmamıştır.

Tedavi seçenekleri:

• Transüretral Rezeksiyon (TUR): Tümörün, idrar yolundan mesaneye girilerek özel bir aletle çıkarılması. Bu yöntem erken evre tümörler için en yaygın tedavi seçeneğidir.
• İntravezikal Tedavi: TUR sonrası kanserin tekrarını önlemek için mesane içine ilaç (BCG veya kemoterapi) verilir. BCG (Bacillus Calmette-Guerin), mesane içine verilen bir immünoterapi ilacıdır.

Evre II ve III (Kas İnvaziv Mesane Kanseri):

• Evre II: Kanser, mesanenin kas tabakasına yayılmıştır.
• Evre III: Kanser mesane dışına, çevresindeki yağ dokusuna veya yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.

Tedavi seçenekleri:

• Radikal Sistektomi: Mesanenin tamamının çıkarılması. Bazı durumlarda prostat (erkeklerde) veya rahim ve yumurtalıklar (kadınlarda) da çıkarılabilir.
• Neoadjuvan Kemoterapi: Ameliyattan önce tümörü küçültmek için uygulanır.
• Adjuvan Kemoterapi: Ameliyat sonrası kanserin tekrarlama riskini azaltmak için uygulanır.
• İdrar Yolu Diversiyonu: Radikal sistektomi sonrası idrarın vücuttan atılabilmesi için yeni bir yol oluşturulur (örneğin ileal kondüit veya neobladder).

Evre IV (Metastatik Mesane Kanseri):

• Evre IV: Kanser, vücudun diğer bölgelerine (karaciğer, akciğerler, kemikler) yayılmıştır.

Tedavi seçenekleri:

• Kemoterapi: Metastatik hastalığı kontrol altında tutmak ve semptomları hafifletmek için sistemik kemoterapi uygulanır. Cisplatin gibi ilaçlar yaygın olarak kullanılır.
• İmmünoterapi: Pembrolizumab ve atezolizumab gibi immünoterapiler, metastatik mesane kanseri tedavisinde kullanılan yeni nesil ilaçlardır.
• Palyatif Radyoterapi: Semptomları hafifletmek için uygulanabilir.

Tedavi Stratejileri:

1. Cerrahi: Erken evrede, tümörün çıkarılması için TUR kullanılırken, kas invaziv tümörlerde radikal sistektomi uygulanır.

2. İntravezikal Tedavi: TUR sonrası kanserin tekrarını önlemek amacıyla BCG immünoterapisi veya kemoterapi ilaçları doğrudan mesaneye verilir.

3. Kemoterapi: İleri evrelerde veya ameliyat öncesi/sonrası tümör küçültmek ve yayılmayı durdurmak için kullanılır.

4. İmmünoterapi: Metastatik veya kemoterapiye dirençli tümörlerde kullanılır. Pembrolizumab gibi ilaçlar bağışıklık sistemini aktive ederek kanserle savaşır.

5. Radyoterapi: İnvaziv mesane kanserinde cerrahiye alternatif olarak veya metastatik hastalıkta semptom kontrolü için kullanılır.

Sonuç olarak, mesane kanserinin tedavisi tümörün evresine, hastanın sağlık durumuna ve tümörün biyolojik özelliklerine bağlı olarak kişiselleştirilir. Erken teşhis edilen mesane kanserleri genellikle cerrahi ve intravezikal tedavi ile kontrol altına alınabilirken, ileri evrelerde daha agresif tedaviler gereklidir.