Onkolojik cerrahi, kanserin cerrahi yöntemlerle tedavi edilmesini amaçlayan bir tıp dalıdır. Bu alanda uzmanlaşmış cerrahlar, kanserli dokuları ve tümörleri vücuttan çıkarmak için çeşitli cerrahi teknikler kullanır. Onkolojik cerrahi, kanserin kontrol altına alınması, yayılımının engellenmesi ve bazı durumlarda tamamen tedavi edilmesi amacıyla uygulanır.
Onkolojik Cerrahinin Amaçları
Tamamlayıcı (Kuratif) Cerrahi:
- Tümörün ve etrafındaki kanserli dokunun tamamen çıkarılması hedeflenir. Bu, kanserin erken evrelerinde daha etkili olabilir.
Palyatif Cerrahi:
- Kanserin semptomlarını hafifletmek ve hastanın yaşam kalitesini artırmak amacıyla yapılır. Örneğin, tıkanmış bir bağırsak bölümünü açmak.
Tanısal Cerrahi:
- Biyopsi veya cerrahi eksplorasyon yoluyla kanserin tanısının konulmasına yardımcı olur.
Proflaktik Cerrahi:
- Kanser gelişme riski yüksek olan dokuları veya organları çıkarmak için yapılır. Örneğin, genetik olarak meme kanseri riski yüksek olan bir kadında profilaktik mastektomi.
Debulking Cerrahisi:
- Büyük tümörlerin küçültülmesi için yapılır, bu da diğer tedavilerin (kemoterapi, radyoterapi) daha etkili olmasını sağlar.
Onkolojik Cerrahi Türleri
Açık Cerrahi:
- Geleneksel cerrahi yöntemidir. Büyük kesiler yapılır ve tümör veya kanserli dokular çıkarılır.
Laparoskopik Cerrahi:
- Minimal invaziv cerrahi yöntemdir. Küçük kesiler ve bir kamera yardımıyla gerçekleştirilir. Daha az ağrı ve hızlı iyileşme sağlar.
Robotik Cerrahi:
- Robotik sistemler kullanılarak yapılan laparoskopik cerrahidir. Daha hassas ve kontrollü hareketler sağlar.
Mikrocerrahi:
- Mikroskop kullanılarak yapılan çok ince ve hassas cerrahidir. Özellikle küçük tümörlerin veya hassas bölgelerdeki kanserlerin çıkarılmasında kullanılır.
Onkolojik Cerrahinin Uygulama Alanları
Meme Kanseri:
- Lumpektomi (tümörün çıkarılması) veya mastektomi (memenin tamamen çıkarılması).
Kolorektal Kanser:
- Kolon veya rektumdan kanserli bölümün çıkarılması.
Prostat Kanseri:
- Prostatektomi (prostatın çıkarılması).
Akciğer Kanseri:
- Lobektomi (akciğerin bir lobunun çıkarılması) veya pnömonektomi (tüm akciğerin çıkarılması).
Jinekolojik Kanserler:
- Rahim, yumurtalık veya rahim ağzı kanserlerinin cerrahi tedavisi.
Baş ve Boyun Kanserleri:
- Ağız, gırtlak, tiroid veya diğer baş ve boyun bölgelerindeki kanserlerin çıkarılması.
Melanom ve Cilt Kanserleri:
- Kanserli cilt lezyonlarının çıkarılması.
Onkolojik Cerrahinin Avantajları ve Riskleri
Avantajlar:
- Kanserin Kontrolü: Cerrahi, kanserin tamamen çıkarılmasını sağlayabilir.
- Semptomların Hafifletilmesi: Palyatif cerrahi, hastaların yaşam kalitesini artırabilir.
- Diğer Tedavilere Destek: Cerrahi, diğer tedavilerin (kemoterapi, radyoterapi) etkinliğini artırabilir.
Riskler:
- Komplikasyonlar: Enfeksiyon, kanama, anesteziye bağlı riskler.
- Ağrı ve Uzun İyileşme Süresi: Açık cerrahi sonrası ağrı ve uzun iyileşme süresi olabilir.
- Yetersiz Çıkarma: Tümörün tam olarak çıkarılamaması durumunda kanserin nüks etme riski.
Sonuç
Onkolojik cerrahi, kanser tedavisinin önemli bir bileşenidir ve birçok durumda kanserin kontrol altına alınmasında veya tamamen tedavi edilmesinde kritik bir rol oynar. Her hasta için en uygun cerrahi yöntem ve tedavi planı, kanserin türü, evresi ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak belirlenir. Bu süreçte multidisipliner bir yaklaşım, cerrahlar, onkologlar, radyologlar ve diğer sağlık profesyonellerinin bir araya gelerek en iyi tedavi stratejisini belirlemelerini sağlar.
